Khác với những tưởng tượng của chúng ta, những hệ thống AI bởi AI giám sát không chạy trên dàn máy tính đồ sộ mà chúng được tồn tại dưới dạng như là một ứng dụng Android hay iOS bình thường, hệ thống có thể dễ dàng cài đặt trên điện thoại. Bất kỳ cảnh sát ở cấp bậc nào cũng có thể dễ dàng truy cập vào mà không cần phải xin phép cấp trên. Cảnh sát ở Mỹ có thể cài phần mềm từ những công ty như là Clearview AI trên smartphone, rồi chụp hình bất kỳ người nào mà họ đang cần điều tra. Sau đó, họ sẽ tìm hiểu về danh tính của đối tượng thông qua ứng dụng trên hệ thống do công ty Palantir cung cấp.
Phát triển hệ thống AI
Các nhà khoa học ở New Mexico (Mỹ) đang phát triển hệ thống AI (trí tuệ nhân tạo) có thể phát hiện các dấu hiệu của bệnh nhân thái nhân cách thông qua chuyển động đầu. Theo Daily Mail, nhóm nhà khoa học vừa công bố thành quả của họ trong Tạp chí Nghiên cứu Nhân cách, xem như bước đầu tiên trong việc kết hợp thị giác máy tính với tâm lý học.
Sử dụng các thuật toán theo dõi chuyển động đầu, họ nhận ra các nam tù nhân mắc chứng thái nhân cách mức độ cao thường giữ đầu bất động lâu hơn trong những buổi thẩm vấn của cảnh sát, có xu hướng nhìn thẳng vào camera hoặc người thẩm vấn. Thái nhân cách là một chứng rối loạn nhân cách khiến người bệnh thường thực hiện những hành vi chống đối xã hội, thao túng người khác, làm việc xấu mà không có cảm giác hối lỗi.
Chia sẻ của giáo sư
Tác giả nghiên cứu là Kent A. Kiehl – giáo sư tâm lý học tại Đại học New Mexico cho biết: “Tôi đã phỏng vấn những người có đặc điểm thái nhân cách cao trong hơn 20 năm. Rõ ràng là họ có phong cách nói chuyện khác với người thường. Chúng tôi muốn dùng những phương pháp tiên tiến. Để định lượng các video ghi lại cuộc phỏng vấn, xác định mức độ bệnh cao hay thấp.
Mong rằng kết quả sẽ giúp cơ quan thực thi pháp luật. Và những người trong tình huống tương tự có thể hiểu tính cách đối tượng được phỏng vấn”. Giáo sư Kiehl và đồng nghiệp dùng phương pháp tiếp cận dựa trên xử lý hình ảnh và học máy (machine learning). Để tự động trích xuất chuyển động đầu từ những video phỏng vấn.
Hộp đen AI
Tuy nhiên, sẽ như thế nào nếu cảnh sát quá phụ thuộc vào hệ thống AI và bắt nhầm người? The Next Web cho rằng các cơ quan thực thi pháp luật ở Mỹ mỗi năm chi hàng tỉ USD cho các dịch vụ AI. Trong đó có những hệ thống AI không hoạt động đối với người da đen. Hay hệ thống “predictive policing” (dùng toán học, AI để dự báo, điều tra tội phạm) gián tiếp tạo điều kiện nhắm tới các cộng đồng thiểu số.
Hệ thống Predictive Policing gây ra rất nhiều tranh cãi. Chúng có thể xác định vị trí diễn ra tội ác nhưng không thể đưa ra lý do tại sao. Và được xem là một dạng “hộp đen AI”. Hộp đen AI là cách gọi những hệ thống AI cho phép người dùng xem đầu vào và đầu ra. Nhưng ta không thể biết nó hoạt động theo quy trình nào để đi đến kết luận.
Gần đây, Vice đưa tin về việc cảnh sát Chicago dùng ShotSpotter. Hệ thống AI với mục đích phát hiện tiếng súng. Hệ thống này được giới thiệu có thể phát hiện tiếng súng với độ chính xác lên đến 95%. Nhưng đứng trước tòa, đại diện công ty lại nói rằng đó chỉ là lời giới thiệu. Tiếng ồn xung quanh vẫn có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của hệ thống.
Sẽ tiếp tục sử dụng hệ thống trong tương lai
Thuật toán đo chuyển động đầu của 507 tù nhân trong nhiều video có độ dài từ 1-2 tiếng. Những khung hình trong video sẽ được trích xuất thành hình ảnh riêng lẻ. Giúp thuật toán có thể phân tích tư thế đầu và gương mặt đối tượng rõ hơn. Với dữ liệu thu được, nhóm nghiên cứu sẽ xác định mức độ thái nhân cách. Bằng cách dùng những tiêu chí đánh giá chuyên biệt trong ngành tâm lý học. Các nhà khoa học giải thích việc giữ đầu thẳng và nhìn vào mắt người khác. Lâu hơn là biểu hiện chống đối xã hội ở bệnh nhân thái nhân cách.
Trong tương lai, các nhà khoa học sẽ tiếp tục sử dụng hệ thống này. Để kiểm tra nhiều nhóm dân số khác như phụ nữ và thanh thiếu niên. Cũng như kiểm tra các biến số khác (chẳng hạn chuyển động mắt) nhằm hiểu hơn về chứng rối loạn tâm thần. Điều này chứng tỏ công nghệ ngày càng có vai trò tích cực trong phân tích tâm lý con người. Dù các hệ thống AI chưa đủ mạnh mẽ để đọc những cảm xúc tinh vi trên mặt người. Nhưng chúng có thể nắm bắt các chuyển động đầu, mắt, các biểu cảm. Mà người bình thường không thể thấy được và đưa ra thống kê. Nhờ những gì AI có thể làm, công việc của các nhà nghiên cứu tâm lý trở nên thuận tiện hơn rất nhiều.
